Iedereen heeft er in meer of mindere mate mee te maken: ‘hoe geef je leiding aan een groep leerlingen, collega’s, medewerkers?’ In 2005 schreven Anne de Graaf en Klaas Kunst daar een opmerkelijk boek over: ‘Einstein en de kunst van het zeilen‘. In mijn continue speurtocht naar het ideale leidinggeven leerde dit boek me vier dingen:
1. Managen is als zeilen: je hebt de wind en een boot, daarmee moet je de beste koers naar je doel varen. Over de wind (=de elementen waarin je in je omgeving mee te maken hebt) heb je niets te zeggen, daar kun je alleen maar op anticiperen: waar heb je de beste wind met de beste richting? De boot (=de mensen, de apparatuur) kun je wel beïnvloeden: zorgen dat alle spullen op orde zijn, dat iedereen weet wat hij aan boord moet doen. In de winter zorg je voor groot onderhoud zodat je in de zomer hard kunt varen etc. Ten slotte de koers. Waar ga je naartoe? Dat is aan jou en je team. Je hebt er inzicht voor nodig (in de wind en in de boot), je hebt er een doel voor nodig en je moet als kapitein in staat zijn om alle elementen in balans te brengen en te houden.
2. Einstein staat voor de kunst van een open houding en vragen stellen. Nieuwsgierige, onderzoekende en uitdagende vragen zorgen voor zelfinzicht waarmee je op jouw manier excelleert in leiderschap.
3. Het verhaal van soepsteen: een reiziger komt aan in een arm dorp. Hij heeft een steen bij zich, verder vrijwel niets. De dorpelingen zijn nieuwsgierig en vragen wat de reiziger komt doen. De reiziger vertelt dat hij met zijn soepsteen soep komt koken voor iedereen. De dorpelingen reageren enthousiast en zorgen voor een grote pan met water en voor een vuur. De reiziger gooit zijn soepsteen in de pan en vertelt dat de soep nu vanzelf op smaak komt. Als hij proeft merkt hij dat er nog te weinig kool in de soep zit en vraagt of iemand misschien wat kool heeft. Iemand springt op, haalt een eigen kool en gooit die bij de soep. Op dezelfde manier dragen de dorpelingen bij met prei, wortel, vlees, aardappelen etc. Na een uurtje is er voor iedereen een lekkere, gezonde, volle soep, ontstaan uit de soepsteen. Na het achterlaten van de soepsteen wordt de reiziger uitgezwaaid door de blije dorpelingen!
4. De kunst van het bavarderen: het voeren van effectieve gesprekken ‘bij de koffieautomaat’. Je hebt voor veel dingen helemaal geen formele vergaderingen nodig. Soms werkt het veel beter door ‘al bavarderend’ de dingen op een persoonlijke en directe manier te organiseren.
Sinds het lezen van boek bavardeer ik regelmatig, probeer ik regelmatig een ‘soepsteen’ te gebruiken, stel ik vragen (aan mezelf) en probeer ik daarmee nog beter op koers te blijven. Hoe zorg jij voor de beste koers?
